مقدمه: این هسته در برگیرنده بیماریهای مرتبط با پانکراس، صفرا، کیسه صفرا و مجاری صفراوی می باشد. بیماریهای پانکراتوبیلیاری شامل اختلالات خوش خیم و بدخیم هستند. بیماریهای خوش خیم پانکراس و مجاری صفراوی شامل بیماریهای وراثتی و التهابی (انواع پانکراتیتهای حاد و مزمن، کلانژیت اسکلروزان، تنگی های خوش خیم بعد از اعمال جراحی یا تروماها در مجاری صفراوی) می باشند. از بین بیماریهای بدخیم، آدنوکارسینوم پانکراس شایعترین تومور پانکراتوبیلیاری است و بعد از آن می توان به تومرهای خوش خیم و بدخیم پانکراس، تومورهای کیستیک پانکراس و تومورهای مجاری صفراوی اشاره نمود.
در تشخیص بیماریهای پانکراتوبیلیاری علاوه بر روشهای تصویربرداری معمول شامل سونوگرافی ترانس ابدومینال و سی تی اسکن و MRCP جایگاه ویژه ای هم از نظر تشخیص و هم از نظر درمانی برای ERCPو اندوسونوگرافی باز می شود. همچنین طی سالیان اخیر انجام کلانژیوگرافی از طریق اندوسکوپی ERCP در تشخیص و درمان بیماریهای مجاری صفراوی کاربرد فراوانی نیافته است. انجام این عمل همچون سایر تدابیر درمانی عاری از عوارض نیست. از جمله عوارض ERCP می توان به پانکراتیت حاد، پرفوراسیون، خونریزی، عوارض بیهوشی اشاره کرد. در این بین پانکراتیت پس از (PEP)ERCP شایعترین عوارض ERCP محسوب می شود.
از اندوسونوگرافی هم بخصوص برای بررسی ضایعات پری آمپولری (سرپانکراس، انتهای مجرای صفراوی مشترک، آمپول واترو قسمت دوم اثنی عشر) استفاده می شود. این ضایعات بسادگی با روشهای معمول تصویربرداری پیدا نمی شوند. با اندوسونوگرافی علاوه بر تشخیص این ضایعات می توان برای مرحله بندی تومورهای این ناحیه بهره برد. بعلاوه امکان نمونه برداری از ضایعات پانکراتوبیلیاری و نیز تخلیه کیستهای خوش خیم پانکراس، تعبیه Stentمجاری صفراوی (در مواردی که ERCPناموفق باشد)، بلوک عصب سلیاک (در مواردی که تومورهای پانکراتوبیلیاری دردناک مقاوم به درمان وجود داشته باشد) می توان بهره جستMRCP نیز جایگاه خاصی برای تشخیص بیماریهای مجاری صفراوی شامل تنگی ها و سنگ در مجاری صفراوی دارد.
چشم انداز هسته پژوهشی:
با توجه به شیوع نسبتا بالای بیماری هپاتو بیلیری و تاثیر مستقیم آن بر روی زندگی روزمره چشم انداز فعالیت این مرکز شامل تشکیل بانک اطلاعاتی به منظور ارایه پروفایل بیماریها از جنبه بالینی، و ارایه راهکارهای تشخیصی و نیز درمانی متناسب با کشور ایران با همکاری سایر مراکز فعال در این زمینه ،خواهد بود .
ماموریت هسته پژوهشی:
مسؤولیت اصلی هسته پژوهشی بیماریهای پانکراس و مجاری صفراوی، تلاش برای تشخیص و درمان بیماریهای این ناحیه از طریق انجام تحقیقات کاربردی و مستند (Evidence-based) و آموزش جدیدترین روشهای درمانی در این زمینه است.
خطوط تحقیقاتی هسته پژوهشی:
-بررسی اپیدمیولوژی بیماریهای هپاتوبیلیری
-تشکیل بانک اطلاعاتی بیماران
-بررسی روشهای تشخیصی - درمانی مناسب برای مطالعه پانکراس و مجاری صفراوی
-همکاری با سایر مراکز معتبر جهت تدوین الگوریتم تشخیصی و درمانی در بیماریهای هپاتوبیلیری
برنامه های کوتاه مدت:
تشکیل بانک اطلاعاتی بیماران
پیشگیری از پانکراتیت حاد متعاقب (PEP)ERCP
برگزاری سمینار علمی برای تبادل و انتقال اطلاعات
نگارش حداقل 3 مقاله ISI در سال و چاپ آنها در مجلات با IF بالا
برنامه های میان مدت:
طراحی مطالعاتی در مورد جلوگیری از PEP توسط عوامل دارویی و عوامل مکانیکی
اصلاح ساختار آموزش ERCPو EUSبه دستیاران فوق تخصصی و جلب همکاری تحقیقاتی آنها با ایجاد دوره های آموزشی 6ماهه (Hands-on training) و ارائه آموزش کوتاه مدت بصورت observationبرای عموم دستیاران فوق
فراهم کردن امکانات ضبط صوتی ـ تصویری اعمال انجام شده با ERCPو EUSبا هدف ارائه آموزش بهتر
راه اندازی درمانگاه اختصاصی بیماریهای پانکراس و مجاری صفراوی در بیمارستان فیروزگر و ایجاد سیستم ثبت کامپیوتری اطلاعات پرونده بیماران این درمانگاه
همکاری با سایر دپارتمانهای موجود برای ایجاد مرکز رفرال
برنامه های بلند مدت:
تهیه, راه اندازی و آموزش روشهای مختلف تشخیصی درمانی مرتبط با ERCPو EUSبا استفاده از کاتترها و سایر ابزار جدید.
-تلاش برای جلب مشارکت و همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه ایران و پژوهشگران سایر دانشگاههای کشور با این گروه.
ایجاد راههای فرصتهای مطالعاتی برای اعضای هیأت علمی دانشگاهها برای ارائه آموزش و جلب همکاری تحقیقاتی بیشتر در زمینه های مورد تحقیق.
تلاش در جهت ایجاد ایجاد ارتباط علمی با سایر مراکز معتبر در این زمینه در جهان.
