هپاتیت و همچنین بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) طیف وسیعی از آسیبهای کبدی را شامل می شود که باعث درگیری بخش عمده ای از افراد جامعه خواهد شد. تخمین زده میشود که برغم برنامه های علیه هپاتیت هنوز در کشور ما هپاتیتهای عفونی عامل عمده سرطانهای کبدی و مرگ و میر ناشی از آن است. در کنار آن جهان شاهد عامل بیماریزا و تخریب گر دیگری است که با صنعتی شدن جوامع مختلف رو به تزاید است. این عامل که بمب مخرب قرن نام گرفته بروز کبد چرب غیر الکلی است که همراهی در تشدید سایر بیماریهای کبد نیز دارد. کبد چرب از طیف گسترده ای تشکیل یافته که شامل کبد چرب ساده بدون هیچ گونه آسیب و یا التهاب سلولهای کبدی شروع شده تا استئاتوز با التهاب خفیف سلولهای کبدی ( کلاس 1 و 2)، استئاتوهپاتیت غیر الکلی شدید (کلاس 3 و 4) (NASH) و یا حتی در بعضی موارد سیروز را در بر می گیرد. این بیماری به عنوان یکی از شایعترین بیماریهای کبدی در کشورهای توسعه یافته غربی شناخته شده است به صورتی که شیوع آن 2-3 برابر بیشتر از هپاتیت B و C و سایر بیماریهای کبدی وابسته به الکل است و شایعترین علت اختلال در آزمونهای کبدی است. در مطالعاتی که در کشورهای شرقی صورت گرفته است شیوع آن به دلیل تغییر در شیوه زندگی (رژیم غذایی پر چرب، کاهش فعالیت بدنی) و به دنبال آن افزایش چاقی و دیابت افزایش یافته است به صورتی که شیوع تنها یک شکل از طیف بیماری یعنی استئاتوز ساده کبدی 30-16 درصد جامعه را در بر گرفته است که این میان قابل مقایسه با کشور های غربی است.اغلب در جریان تستهای روتین آزمایشگاهی و یا در حین بررسی سایر شرایط مثل دیابت و یا هایپرلیپیدمی تشخیص داده می شوند. کبد چرب ساده به تنهایی پروگنوز خوبی دارد ولی NASH یکی از پیش بینی کننده های پیشرفت فیبروز در کبد می باشد. مطالعات نشان می دهد که 25-10% از بیماران مبتلا به کبد چرب علائم فیبروز کبدی و در نهایت سیروز و سرطان کبد را نشان میدهند. با توجه به نتایج مطالعات بالینی که نشان دهنده 2 برابر شدن میزان استاندارد مرگ و میر در بیماران NAFLD است. ضرورت مطالعه در زمینه علت تبدیل کبد چرب ساده به NASH در بعضی از بیماران و عدم تبدیل آن در سایرین و راههای پیشگیری از آن ضروری به نظر می رسد.
چشم انداز هسته پژوهشی:
با توجه به اهمیت رو به تزاید بیماری کبدی مهمترین چشم انداز این هسته پژوهشی بررسی اپیدمیولوژی بیماری ،در جهت کاهش شیوع بیماری کبد از طریق یافتن ریسک فاکتورهای مرتبط و نیز کمک به یافتن راه حلهای عملی برای درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری به سمت فیبروز و سیروز است. ونیز ارائه ابزار ساده در تشخیص زودهنگام ریسک فاکتورهای مرتبط و در صورت امکان اصلاح آنها می باشد.
مأموریت هسته پژوهشی:
کمک به طراحی و اجرای طرحهای اپیدمیولوژی در این رابطه
جذب و پروش محققین جوان و کارآمد درزمینه پاتوفیزیولوژی بیماری و یافتن راهکارهایی علمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و درمان آن
ایجاد بستری مناسب برای همکاری با سایر مراکز نحقیقاتی داخل و خارج از کشور در این زمینه
ارایه مقالات در سطح ملی و بین اللمللی دراین زمینه
ارایه طرح و برنامه های آموزشی برای ارتقا اطلاعات در رده های مختلف
بهره گیری از دانش روز در برخورد با بیماران
خطوط تحقیقاتی هسته پژوهشی:
تحقیق در زمینه ریسک فاکتورهای ژنتیکی پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی
تحقیق در زمینه اختلال در عملکرد بافت چربی در بیماری کبد چرب غیر الکلی
تحقیق در زمینه تداخلات ژنتیک- تغذیه در بیماری کبد چرب غیر الکلی
تحقیقات سلولی در زمینه علل پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی
تحقیق در زمینه ایجاد ابزار ساده تشخیصی در شناسایی افراد با ریسک بالای پیشرفت بیماری
تحقیق در زمینه روشهای درمانی بیماری کبد چرب غیر الکلی
راهکارهای بلند مدت:
ایجاد بستری مناسب جهت تسهیل دسترسی به امکانات لازم پژوشی در زمینه های فوق
نتایج مورد انتظار از اجرای راهبرد ها
کاهش شیوع و پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی در جامعه
ارائه ابزار ساده در تشخیص زودهنگام افراد با ریسک بالای پیشرفت بیماری
ارائه روشهای درمانی جدید در بیماری کبد چرب غیر الکلی
برنامه کوتاه مدت:
بررسی اپیدمیولوژی وتشکیل پروفایل مبتلایان به بیماری کبد و کبد چرب
بررسی و شناسایی ریسک فاکتورهای ایجاد و پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی به سمت فیبروز و سیروز کبدی
برنامه میان مدت:
مطالعه بر روی مکانیسم سلولی بروز بیماری
برنامه بلند مدت:
پیشنهاد روشهای درمانی در جلوگیری از عملکرد این ریسک فاکتورها در پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی
ارائه ابزار غربالگری ساده در شناسایی ریسک فاکتورهاو بیماری
تربیت دانش آموختگان با گرایش علوم پایه و علوم بالینی در زمینه بیماریهای کبدی
